کتاب پرتره، داستانی کوتاه، زیبا و شاخص، به قلم نمایشنامه‌نویس و داستان‌نویس سرشناس روسیه نیکلای واسیلیویچ گوگول می‌باشد. داستان این کتاب روایتگر زندگی چارتکف هنرمند جوان و فقیری است که یک روز تابلوی پرتره‌ی اسرارآمیزی نظر او را به خود جلب می‌نماید. چارتکف این تابلو را خریداری کرده و با خود به خانه می‌برد اما بعد از نگاه کردن به چشمان پیرمرد پرتره، وحشت عجیبی سر تا پای او را فرا می‌گیرد. به هنگام شب و در عالم خواب، با دیدن رؤیایی از پرتره زندگی‌اش دچار تحولاتی شگرف شده، به گونه‌ای که این خواب و رؤیا، وی را به سوی حقیقت سوق می‌دهد، اما در پی آن سرگذشت دیگری نیز به وقوع می‌پیوندد.

گوگول از جمله نویسندگان توانا و صاحب سبک در ادبیات روسیه و یکی از نویسندگان بسیار فعال در زمینه‌ی داستان‌نویسی می‌باشد که آثار زیادی را از خود به یادگار گذاشته است. منتقدان و صاحب‌نظران، وی را پایه‌گذار سبک رئالیسم انتقادی در جهان دانسته و کتاب برجسته‌ی ارواح مرده او را یکی از شاهکارهای ادبیات روسیه برمی‌شمارند.